Dijital Operasyonel Dayanıklılık Yasası (DORA) Nedir?
Dijital dünyanın hızla evrildiği günümüzde, finansal kuruluşların operasyonel dirençlerini güçlendirmeleri kritik bir önem taşımaktadır. Dijital Operasyonel Dayanıklılık Yasası (Digital Operational Resilience Act – DORA), Avrupa Birliği tarafından bu ihtiyaca yanıt olarak geliştirilmiş kapsamlı bir düzenlemedir. DORA, finansal sistemin dijital operasyonel direncini artırmayı amaçlayan ve finansal kuruluşların bilgi ve iletişim teknolojileri (ICT) ile ilgili risklerini yönetmelerine yönelik kurallar belirleyen bir yasal çerçevedir. Bu yazıda, DORA’nın ne olduğu, neden önemli olduğu ve finansal kuruluşlara getirdiği yenilikler detaylı olarak ele alınacaktır.
DORA Nedir?
DORA, Avrupa Birliği’nin dijital operasyonel direnç konusundaki düzenlemelerinin bir parçası olarak tasarlanmıştır ve finansal sektörün bilgi ve iletişim teknolojileri (ICT) altyapılarının dayanıklılığını artırmayı hedefler. Bu yasa, finansal kuruluşların dijital risklere karşı hazırlıklı olmasını ve bu riskleri etkin bir şekilde yönetmesini sağlamak amacıyla çeşitli gereklilikler getirmektedir. DORA, bankalar, sigorta şirketleri, yatırım firmaları ve diğer finansal hizmet sağlayıcıları gibi geniş bir yelpazede finansal kuruluşları kapsar.
DORA’nın Amaçları
DORA’nın temel amaçları şu şekilde özetlenebilir:
- Dijital Operasyonel Dayanıklılığı Güçlendirmek: Finansal kuruluşların dijital operasyonel risklere karşı daha dayanıklı hale gelmesini sağlamak.
- Risk Yönetimini İyileştirmek: ICT ile ilgili risklerin daha etkin bir şekilde yönetilmesini ve kontrol edilmesini sağlamak.
- Siber Güvenliği Artırmak: Finansal kuruluşların siber güvenlik tehditlerine karşı daha hazırlıklı olmasını teşvik etmek.
- Kriz Yönetimini Geliştirmek: Dijital operasyonel kriz durumlarında daha etkin müdahale ve iyileştirme süreçleri sağlamak.
- Düzenleyici Uyumun Sağlanması: Finansal kuruluşların dijital operasyonel dirençle ilgili düzenleyici gerekliliklere uyum sağlamasını temin etmek.
DORA’nın Getirdiği Yenilikler
DORA, finansal kuruluşların dijital operasyonel dirençlerini artırmak için bir dizi yeni gereklilik ve standart getirmektedir. Bu yenilikler arasında şunlar bulunmaktadır:
- Risk Yönetimi Çerçevesi: Finansal kuruluşların ICT ile ilgili riskleri tanımlamaları, değerlendirmeleri ve yönetmeleri için kapsamlı bir risk yönetimi çerçevesi oluşturulması gerekmektedir.
- Siber Güvenlik Gereklilikleri: Siber güvenlik tehditlerine karşı korunma, tespit, müdahale ve iyileştirme kapasitelerinin artırılması için belirli güvenlik önlemlerinin uygulanması zorunlu hale getirilmiştir.
- Olay Raporlama: Dijital operasyonel olayların zamanında ve doğru bir şekilde raporlanması gerekmektedir. Bu, finansal kuruluşların olaylara hızlı bir şekilde yanıt vermesini ve düzenleyici otoritelerin bilgi sahibi olmasını sağlar.
- Dış Hizmet Sağlayıcıları ile İlişkiler: Finansal kuruluşların, dış hizmet sağlayıcılarla olan ilişkilerini yönetirken dijital operasyonel direnç gerekliliklerine uyum sağlaması gerekmektedir. Bu, üçüncü taraf risklerinin etkin bir şekilde yönetilmesini sağlar.
- Düzenli Test ve Değerlendirme: Finansal kuruluşların dijital operasyonel direnç kapasitelerini düzenli olarak test etmeleri ve değerlendirmeleri gerekmektedir. Bu, zayıf noktaların belirlenmesini ve iyileştirme fırsatlarının tespit edilmesini sağlar.
- Kriz Yönetimi ve İyileştirme Planları: Finansal kuruluşların dijital operasyonel kriz durumlarına hazırlıklı olmaları için kriz yönetimi ve iyileştirme planları oluşturmaları gerekmektedir. Bu planlar, kriz durumlarında hızlı ve etkili müdahaleyi mümkün kılar.
DORA ve Diğer Standartlar Arasındaki Farklar
DORA (Digital Operational Resilience Act), finansal kuruluşların dijital operasyonel dirençlerini artırmaya yönelik Avrupa Birliği tarafından oluşturulan bir düzenlemedir. Diğer standartlardan şu yönleriyle ayrılır:
Hedef Kitlesi:
- DORA: Finansal kuruluşlara odaklanır.
- PCI DSS: Kart ödemeleri işlemleriyle ilgili güvenlik standartlarını belirler.
- ITIL: BT hizmet yönetimine odaklanır.
- COBIT: BT yönetişimi ve yönetimine odaklanır.
- ISO 27001: Genel bilgi güvenliği yönetim sistemleri için bir çerçeve sağlar.
Odak Alanı:
- DORA: Dijital operasyonel direnç, siber güvenlik, olay raporlama ve dış hizmet sağlayıcıları yönetimi üzerine yoğunlaşır.
- PCI DSS: Kart sahibi verilerini koruma üzerine odaklanır.
- ITIL: BT hizmetlerinin etkin yönetimi ve sunumu için en iyi uygulamaları tanımlar.
- COBIT: BT yönetimi ve iş hedefleriyle uyumlu BT süreçleri oluşturur.
- ISO 27001: Bilgi güvenliği risklerinin belirlenmesi ve yönetimi için bir sistem kurar.
Düzenleyici Doğası:
- DORA: Avrupa Birliği tarafından yasal bir zorunluluk olarak uygulanır.
- PCI DSS, ITIL, COBIT, ISO 27001: Endüstri standartları ve çerçeveleri olup, yasal zorunluluk yerine uyumluluk ve en iyi uygulamalar sağlamak amacı taşır.
Uyum Gereklilikleri:
- DORA: Finansal kuruluşların dijital operasyonel dirençlerini artırmak için spesifik uyum gereklilikleri sunar.
- PCI DSS: Kart ödemeleri güvenliği için gereklilikler.
- ITIL: Hizmet yönetimi süreçleri için rehberlik sağlar.
- COBIT: BT yönetişimi için kontrol hedefleri ve yönetim süreçleri.
- ISO 27001: Bilgi güvenliği yönetim sistemi için gereklilikler.
DORA’nın Finansal Kuruluşlara Etkileri
DORA’nın getirdiği düzenlemeler, finansal kuruluşların dijital operasyonel dirençlerini artırmalarını sağlarken, aynı zamanda uyum süreçlerini de etkilemektedir. Finansal kuruluşlar, DORA’ya uyum sağlamak için iç süreçlerini, politikalarını ve teknolojik altyapılarını gözden geçirmeli ve gerekli iyileştirmeleri yapmalıdır. Bu süreçte, siber güvenlik önlemlerinin artırılması, risk yönetimi kapasitelerinin geliştirilmesi ve dış hizmet sağlayıcılarla olan ilişkilerin yeniden yapılandırılması gibi adımlar atılması gerekebilir.
DORA’nın Uygulama Süreci
DORA’nın uygulanması, finansal kuruluşlar için bir dizi adımı içerir. Bu adımlar arasında, mevcut dijital operasyonel direnç kapasitelerinin değerlendirilmesi, risk yönetimi ve siber güvenlik stratejilerinin oluşturulması ve bu stratejilerin düzenli olarak gözden geçirilmesi yer almaktadır. Ayrıca, DORA’ya uyum sağlamak için gerekli olan teknolojik altyapının ve insan kaynaklarının temin edilmesi de önemlidir. Finansal kuruluşlar, DORA’ya uyum süreçlerini etkin bir şekilde yönetmek için iç denetim mekanizmaları oluşturmalı ve düzenleyici otoritelerle işbirliği içinde çalışmalıdır.
Dijital Operasyonel Dayanıklılık Yasası (DORA), finansal kuruluşların dijital operasyonel dirençlerini artırmak ve ICT ile ilgili riskleri etkin bir şekilde yönetmelerini sağlamak amacıyla geliştirilmiş kapsamlı bir düzenlemedir. Bu yasa, finansal sistemin dijital dünyadaki değişimlere uyum sağlamasını ve siber tehditlere karşı daha dayanıklı olmasını hedeflemektedir. DORA, finansal kuruluşların dijital operasyonel dirençlerini artırmak için önemli bir adım olup, uyum süreçlerinin etkin bir şekilde yönetilmesi büyük önem taşımaktadır.
