Endüstriyel Kontrol Sistemlerinin Siber Güvenliği

Endüstriyel Kontrol Sistemleri (EKS), üretim ve endüstriyel süreçlerin yönetilmesi ve izlenmesi için kullanılan sistemlerdir. EKS’ler, kritik altyapıların (enerji, su, ulaşım, vb.) güvenli ve verimli çalışmasını sağlamak için önemlidir. Bu sistemlerin siber güvenliği, hem operasyonel güvenlik hem de bilgi güvenliği açısından büyük önem taşır. Bu yazıda, EKS yapılarında temel kavramlardan sızma testlerine kadar geniş bir yelpazede bilgi sunacağız.

EKS Yapılarında Temel Kavramlar

EKS, farklı bileşenlerden oluşur ve bu bileşenler, genellikle belirli bir işlevi yerine getirmek için birlikte çalışır. Temel kavramlar şunlardır:

• Supervisory Control and Data Acquisition (SCADA): SCADA sistemleri, endüstriyel süreçleri izlemek ve kontrol etmek için kullanılır. SCADA, veri toplama ve kontrol sistemlerinin bir kombinasyonudur.
• Programmable Logic Controller (PLC): PLC’ler, makine ve süreç kontrolü için programlanabilen cihazlardır. Endüstriyel otomasyonun temel bileşenleridir.
• Distributed Control System (DCS): DCS, büyük endüstriyel proseslerin merkezi olmayan bir şekilde kontrol edilmesini sağlar. DCS, daha karmaşık ve geniş kapsamlı kontrol sağlar.
• Human-Machine Interface (HMI): HMI, operatörlerin EKS ile etkileşime geçmesini sağlayan kullanıcı arayüzüdür. HMI, sistemlerin durumu hakkında bilgi sağlar ve operatörlere kontrol imkanı sunar.

EKS Yapılarında Temel Protokoller

EKS yapılarında kullanılan temel iletişim protokolleri şunlardır:

• Modbus: Modbus, endüstriyel cihazlar arasında veri iletimi için yaygın olarak kullanılan bir protokoldür. Seri ve TCP/IP versiyonları bulunmaktadır.
• DNP3 (Distributed Network Protocol): DNP3, enerji sektöründe yaygın olarak kullanılan bir protokoldür. Güvenilir veri iletimi sağlar ve SCADA sistemleri için uygundur.
• Profibus: Profibus, otomasyon sistemlerinde yaygın olarak kullanılan bir alan veriyolu protokolüdür. Hızlı ve güvenilir veri iletimi sağlar.
• EtherNet/IP: EtherNet/IP, endüstriyel otomasyon sistemlerinde yaygın olarak kullanılan bir protokoldür. Ethernet tabanlı iletişim sağlar.

EKS Sızma Testi Metodolojisi

EKS sızma testleri, sistemlerin güvenlik açıklarını belirlemek için yapılan testlerdir. Sızma testi metodolojisi şu adımları içerir:

1. Bilgi Toplama

Bilgi toplama aşaması, EKS hakkında mümkün olduğunca fazla bilgi edinmeyi içerir. Bu aşama, aşağıdaki adımları kapsar:

• Ağ Keşfi: EKS ağlarının topolojisini anlamak için ağ haritalama araçları kullanılır. Bu aşamada Nmap gibi araçlar sıkça kullanılır.
• Servis ve Protokol Keşfi: Kullanılan servisler ve protokoller belirlenir. Bu, EKS’nin nasıl çalıştığını ve hangi iletişim protokollerinin kullanıldığını anlamak için önemlidir.
• Cihaz ve Yazılım Versiyonları: EKS’de kullanılan cihazların ve yazılımların versiyonları belirlenir. Bu, bilinen zafiyetlerin tespit edilmesine yardımcı olur.

2. Zafiyet Analizi

Toplanan bilgiler doğrultusunda, sistemdeki potansiyel zafiyetler analiz edilir:

• Zafiyet Taraması: Otomatik zafiyet tarama araçları (Nessus, OpenVAS) kullanılarak sistemdeki bilinen güvenlik açıkları tespit edilir.
• Manuel Analiz: Otomatik araçların gözden kaçırabileceği zafiyetler manuel olarak incelenir. Bu, özellikle özel veya özel yapılandırılmış sistemler için önemlidir.

3. Saldırı Simülasyonu

Belirlenen zafiyetler üzerinden saldırılar simüle edilir. Bu aşama, güvenlik açıklarının nasıl kullanılabileceğini ve potansiyel zararlarını gösterir:

• Exploit Geliştirme ve Kullanımı: Metasploit gibi araçlar kullanılarak, belirlenen zafiyetler üzerinden saldırılar gerçekleştirilir.
• Yan Kanal Saldırıları: Fiziksel erişim gerektiren saldırılar (örneğin, cihazların fiziksel olarak manipüle edilmesi) gerçekleştirilir.

4. Raporlama

Test sonuçları detaylı bir şekilde raporlanır. Raporlama aşaması şu adımları içerir:

• Zafiyetlerin Belirtilmesi: Tespit edilen tüm zafiyetler ve bunların potansiyel etkileri raporda belirtilir.
• Düzeltici Öneriler: Her zafiyet için önerilen düzeltici önlemler sunulur. Bu, sistemin güvenliğinin artırılması için uygulanması gereken adımları içerir.

OT Pentesti Yaklaşımları ve Araçları

OT (Operational Technology) sızma testleri, IT sızma testlerinden bazı yönlerden farklıdır. OT sızma testlerinde kullanılan yaklaşımlar ve araçlar şunlardır:

Yaklaşımlar

• Güvenlik Farkındalığı Eğitimi: OT personelinin siber güvenlik konusunda eğitilmesi, saldırıların başarı şansını azaltır.
• Aşamalı Testler: OT sistemlerinin kritik doğası nedeniyle, sızma testleri aşamalı ve dikkatli bir şekilde gerçekleştirilir. Bu, sistemlerin kesintiye uğramaması için önemlidir.
• Risk Yönetimi: Her adımda potansiyel riskler değerlendirilir ve testlerin operasyonel süreçlere etkisi minimize edilir.

Araçlar

• PLCScan: PLC’lerdeki zafiyetleri tespit etmek için kullanılan bir araçtır.
• Wireshark: Ağ trafiğini analiz etmek ve EKS protokollerini incelemek için kullanılır.
• Metasploit: EKS sistemlerindeki bilinen zafiyetleri istismar etmek için kullanılır.
• SCADAfence: EKS ve OT ağlarının güvenliğini sağlamak için kullanılan bir izleme ve analiz aracıdır.

Olası Riskler

OT sızma testleri, çeşitli riskler içerir. Bu riskler, testlerin dikkatli ve özenli bir şekilde gerçekleştirilmesini gerektirir:

• Operasyonel Kesintiler: OT sistemleri, sürekli çalışması gereken kritik sistemlerdir. Sızma testleri sırasında yapılacak hatalar, operasyonel kesintilere yol açabilir.
• Fiziksel Hasar: Yanlış yapılan testler, fiziksel cihazlara zarar verebilir.
• Veri Kaybı: Sızma testleri sırasında yapılan müdahaleler, veri kaybına neden olabilir.
• Güvenlik Açıklarının Kötüye Kullanılması: Test sırasında belirlenen zafiyetler, kötü niyetli kişiler tarafından kullanılabilir.

EKS Güvenlik Test Araçları

EKS güvenlik testlerinde kullanılan bazı araçlar şunlardır:

• Metasploit: Yaygın olarak kullanılan bir sızma testi aracıdır. Bilinen zafiyetlerin test edilmesinde kullanılır.
• Wireshark: Ağ trafiğini analiz etmek için kullanılan bir araçtır. EKS protokollerinin analiz edilmesinde faydalıdır.
• Nmap: Ağ keşfi ve zafiyet tarama aracı olarak kullanılır. EKS ağlarının haritalanmasında etkilidir.
• SCADA Strangelove: EKS sistemlerindeki zafiyetleri test etmek için kullanılan özel bir araçtır.

EKS Saldırıları

EKS sistemlerine yönelik bazı yaygın saldırılar şunlardır:

• DoS (Denial of Service) Saldırıları: Sistemlerin hizmet vermesini engellemeyi amaçlayan saldırılardır.
• Malware: EKS cihazlarına zararlı yazılımlar yüklenmesi ile yapılan saldırılardır. Stuxnet, en bilinen örneklerden biridir.
• Yetkisiz Erişim: Zayıf kimlik doğrulama mekanizmalarını kullanarak sistemlere yetkisiz erişim sağlanması.

IT/OT Yapılarına Yapılan Saldırıların Farkı

IT (Information Technology) ve OT (Operational Technology) yapıları arasındaki temel farklar ve saldırılar şunlardır:

• IT Saldırıları: Genellikle veri hırsızlığı, fidye yazılımı ve sistemlerin ele geçirilmesi üzerine odaklanır. IT sistemleri, bilgi işlem süreçlerini yönetir.
• OT Saldırıları: Fiziksel süreçlerin kontrolünü ele geçirmeyi amaçlar. OT sistemleri, endüstriyel operasyonları yönetir. OT saldırıları, fiziksel hasara yol açabilir.

Mevcut EKS Zafiyetleri ve Tehditleri

EKS sistemlerinde yaygın olarak karşılaşılan zafiyetler ve tehditler şunlardır:

• Zayıf Kimlik Doğrulama: Birçok EKS cihazı, zayıf veya varsayılan parolalar kullanır.
• Güvenlik Yamalarının Eksikliği: EKS cihazları, genellikle nadir güncellenir ve yamalar eksik kalabilir.
• İzole Olmayan Ağlar: EKS ağları, IT ağları ile izole edilmemiş olabilir, bu da saldırılara açık hale getirir.

EKS Saldırı Yüzeyleri

EKS sistemlerinin saldırı yüzeyleri şunlardır:

• Ağ Yüzeyi: EKS cihazları arasındaki iletişim ağları, saldırı yüzeyidir.
• Cihaz Yüzeyi: PLC, RTU gibi EKS cihazları doğrudan saldırıya uğrayabilir.
• Yazılım Yüzeyi: EKS yazılımlarındaki zafiyetler, saldırı yüzeyi oluşturur.

Sıkılaştırma, Yama Yönetimi, Güncelleme

EKS sistemlerinin güvenliğini sağlamak için şu önlemler alınmalıdır:

• Sıkılaştırma: EKS cihazlarının güvenlik ayarlarının optimize edilmesi. Gereksiz hizmetlerin kapatılması, güçlü kimlik doğrulama yöntemlerinin kullanılması.
• Yama Yönetimi: EKS cihazları ve yazılımları için düzenli olarak güvenlik yamalarının uygulanması.
• Güncelleme: EKS sistemlerinin yazılımlarının ve cihazlarının düzenli olarak güncellenmesi, güvenlik açıklarının kapatılması.

EKS sistemlerinin güvenliği, kritik altyapıların güvenli ve verimli çalışmasını sağlamak için hayati önem taşır. Bu nedenle, yukarıda bahsedilen konular üzerinde dikkatle durulmalı ve uygun güvenlik önlemleri alınmalıdır.

Secure Fors, endüstriyel kontrol sistemlerinin güvenliğini sağlamak için kapsamlı danışmanlık hizmetleri sunmaktadır. Uzman ekibimiz, EKS sistemlerinizdeki potansiyel zafiyetleri belirlemek, sızma testleri gerçekleştirmek ve güvenlik iyileştirmeleri önerileri sunmak için yanınızdadır. Ayrıca, EKS güvenlik stratejilerinin oluşturulması, yama yönetimi ve güncellemeler konusunda da destek sağlamaktayız. Secure Fors ile EKS sistemlerinizin güvenliğini en üst düzeye çıkarabilir ve operasyonlarınızı kesintisiz bir şekilde sürdürebilirsiniz. Daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçin ve güvenliğinizi profesyonel ellere emanet edin.