Siber Güvenliğin Temel Taşları: SOME, USOM ve SOC Kavramları
Siber güvenlik, günümüzde dijital varlıkların korunması için vazgeçilmez bir öneme sahiptir. Özellikle, artan siber tehditler karşısında kurumların ve bireylerin güvenliğini sağlamak için bazı temel kavramlar büyük rol oynar. Bu yazıda, siber güvenliğin dört temel taşı olan SOME (Siber Olaylara Müdahale Ekibi), USOM (Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi), SOC (Security Operations Center – Güvenlik Operasyon Merkezi) ve ISO 27001:2022 standardında yer alan Tehdit İstihbaratı kavramlarını detaylı bir şekilde ele alacağız.
SOME (Siber Olaylara Müdahale Ekibi)
SOME, Siber Olaylara Müdahale Ekibi anlamına gelir ve siber güvenlik olaylarına hızlı ve etkili bir şekilde müdahale etmek amacıyla kurulmuş ekiplerdir. Bu ekipler, siber saldırıların tespiti, analizi ve bertaraf edilmesi süreçlerinde kritik rol oynar. Örneğin, bir kurumun ağına yapılan bir siber saldırı durumunda, SOME ekipleri olayı hızla tespit eder, analiz eder ve tehdidi ortadan kaldırmak için gerekli adımları atar. Ayrıca, bu ekipler olay sonrasında sistemleri tekrar güvenli hale getirir ve benzer olayların tekrarını önlemek için gerekli önlemleri alır. SOME ekiplerinin bir diğer önemli görevi ise kurum içinde siber güvenlik farkındalığını artırmaktır. Bu sayede, çalışanlar olası tehditlere karşı daha hazırlıklı hale gelir.
USOM (Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi)
Türkiye’de ulusal düzeyde siber güvenlik koordinasyonunu sağlayan USOM, Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi’nin kısaltmasıdır. USOM, kritik altyapılara yönelik siber tehditleri tespit etmek, analiz etmek ve raporlamakla sorumludur. Ayrıca, kurumlar arası bilgi paylaşımını ve koordinasyonu sağlamak da USOM’un görevleri arasındadır. USOM, siber olaylara müdahale ekiplerini yönlendirmek ve desteklemek, eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri düzenlemek suretiyle ulusal siber güvenlik kapasitesini artırır. USOM, ulusal siber güvenlik olaylarını izleyerek ve analiz ederek, ülkedeki siber güvenlik seviyesini yükseltmeyi hedefler.
SOC (Security Operations Center – Güvenlik Operasyon Merkezi)
SOC, Security Operations Center’ın kısaltmasıdır ve Güvenlik Operasyon Merkezi anlamına gelir. SOC, bir organizasyonun bilgi güvenliğini sağlamak amacıyla siber tehditleri sürekli olarak izleyen, analiz eden ve müdahale eden birimdir. SOC’un temel işlevleri arasında güvenlik tehditlerini ve olaylarını tespit etmek için güvenlik sistemlerini ve ağ trafiğini sürekli izlemek yer alır. Tehditlerin tespit edilmesinin ardından, SOC analistleri bu olayları doğrular ve uygun müdahale adımlarını atar. Ayrıca, SOC, güvenlik politikalarını ve prosedürlerini geliştirmek ve uygulamakla da sorumludur. Güvenlik açıklarının belirlenmesi ve kapatılması, güvenlik olaylarının raporlarının hazırlanması ve analiz sonuçlarının üst yönetime sunulması da SOC’un görevleri arasındadır. SOC, organizasyonların siber tehditlere karşı proaktif bir yaklaşım sergilemesini sağlar ve böylece bilgi güvenliğini artırır.
SOC, bir organizasyonun bilgi güvenliğini sağlamak amacıyla siber tehditleri sürekli olarak izleyen, analiz eden ve müdahale eden birimdir. SOC’un amacı, siber güvenlik olaylarını tespit etmek, müdahale etmek ve önlemek, böylece organizasyonun bilgi varlıklarını korumaktır. SOC’un başarılı olması için çeşitli bileşenler, süreçler ve yaklaşımlar gereklidir.
SOC’un Temel Bileşenleri
İzleme ve Algılama Sistemleri:
- SIEM (Security Information and Event Management): Logları ve olayları toplayarak analiz eder, anormal faaliyetleri tespit eder.
- IDS/IPS (Intrusion Detection/Prevention Systems): Ağa yönelik saldırıları tespit eder ve önler.
- Güvenlik Duvarları ve Antivirüs Yazılımları: Ağ trafiğini kontrol eder ve zararlı yazılımları engeller.
Olay Müdahale Ekibi:
- Olayları araştırır, tehditleri analiz eder ve gerekli müdahaleleri yapar.
- Tehditlerin bertaraf edilmesi ve sistemlerin normale döndürülmesi süreçlerini yönetir.
Tehdit İstihbaratı:
- Siber tehditlerle ilgili bilgi toplar, analiz eder ve SOC operasyonlarına entegre eder.
- Gelecekteki tehditleri öngörerek proaktif önlemler alır.
Güvenlik Politikaları ve Prosedürleri:
- Kurumun güvenlik politikalarını ve standartlarını belirler.
- Güvenlik olayları için önceden belirlenmiş müdahale planları oluşturur.
Sürekli Eğitim ve Farkındalık:
- SOC çalışanlarına sürekli eğitim verilir.
- Organizasyon genelinde siber güvenlik farkındalığı artırılır.
SOC’da Yapılan Faaliyetler
Siber Tehditlerin İzlenmesi:
- Ağ trafiği ve sistem logları sürekli izlenir.
- Anomaliler tespit edilerek olası tehditler belirlenir.
Tehdit Analizi ve Değerlendirme:
- Tespit edilen tehditler detaylı analiz edilir.
- Tehditlerin kaynağı, yöntemi ve potansiyel etkileri değerlendirilir.
Olay Müdahalesi:
- Tehditlere hızlı ve etkili müdahale edilir.
- Olayın kontrol altına alınması, zararların minimize edilmesi ve sistemlerin tekrar güvenli hale getirilmesi sağlanır.
Risk Yönetimi:
- Kurumun siber riskleri değerlendirilir ve yönetilir.
- Risk azaltma stratejileri ve güvenlik kontrolleri uygulanır.
Risk Yönetiminde Benimsenen Siber Güvenlik Uygulamaları ve Yaklaşımlar
Proaktif İzleme:
- Sürekli izleme ve tehdit avcılığı yaparak potansiyel tehditler önceden tespit edilir.
Tehdit İstihbaratı Entegrasyonu:
- Güncel tehdit bilgileri kullanılarak proaktif savunma önlemleri alınır.
- Tehdit istihbaratı sayesinde olası saldırı senaryoları öngörülür ve önlenir.
Olay Müdahale Planları:
- Belirlenmiş müdahale planları sayesinde hızlı ve koordineli müdahale sağlanır.
- Müdahale planları düzenli olarak test edilir ve güncellenir.
Sürekli Eğitim ve Farkındalık:
- SOC personeli ve organizasyon çalışanları için düzenli eğitimler düzenlenir.
- Siber güvenlik farkındalığı artırılarak insan hatalarından kaynaklanan riskler minimize edilir.
Güvenlik Denetimleri ve Testleri:
- Düzenli olarak güvenlik denetimleri ve sızma testleri yapılır.
- Güvenlik açıkları belirlenir ve gerekli iyileştirmeler yapılır.
Global Olarak Kabul Edilmiş Rehber ve Standartlar
NIST (National Institute of Standards and Technology) SP 800-61:
- NIST’in bu rehberi, bilgisayar güvenliği olaylarına müdahale için en iyi uygulamaları ve standartları sunar.
- Rehber, olay müdahale ekiplerinin nasıl kurulması, yönetilmesi ve olaylara nasıl müdahale edilmesi gerektiğini detaylı bir şekilde açıklar.
ISO/IEC 27035:
- Bilgi güvenliği olay yönetimi için uluslararası bir standarttır.
- Olayların tespiti, raporlanması, değerlendirilmesi ve müdahale süreçlerini kapsar.
MITRE ATT&CK Framework:
- Siber tehditlerin teknik ve taktiklerini detaylı bir şekilde tanımlar.
- Güvenlik operasyonlarının tehditlere karşı daha etkili olmasını sağlar.
ISO 27001:2022 ve Tehdit İstihbaratı
ISO 27001:2022 standardı, bilgi güvenliği yönetim sistemleri (BGYS) için uluslararası bir standarttır ve bu standart kapsamında Tehdit İstihbaratı önemli bir başlık olarak yer alır. Tehdit İstihbaratı, kurumların siber tehditler hakkında önceden bilgi sahibi olmasını ve bu tehditlere karşı önleyici tedbirler almasını sağlar. Tehdit İstihbaratı, siber tehditlerin kaynaklarını, yöntemlerini ve hedeflerini analiz ederek, olası saldırılara karşı kurumları hazırlıklı hale getirir. Bu süreç, sadece mevcut tehditleri belirlemekle kalmaz, aynı zamanda gelecekteki olası tehditlerin de önceden tahmin edilmesine yardımcı olur.
SOME, USOM, SOC ve Tehdit İstihbaratı Arasındaki Bağlantı
SOME, USOM, SOC ve Tehdit İstihbaratı kavramları, siber güvenlik dünyasında birbirini tamamlayan ve destekleyen unsurlardır. SOME ekipleri, siber saldırılara müdahale ederken, Tehdit İstihbaratı’ndan gelen bilgileri kullanarak daha etkili ve hızlı çözümler üretebilirler. USOM, ulusal düzeyde koordinasyon sağlarken, Tehdit İstihbaratı bilgilerini paylaşarak kurumların savunma kapasitelerini artırabilir. SOC, sürekli izleme ve analiz faaliyetlerinde, Tehdit İstihbaratı verilerini kullanarak olası tehditleri önceden tespit edebilir ve önleyici tedbirler alabilir. Bu şekilde, siber güvenlik stratejileri daha kapsamlı ve etkili hale gelir.
SOME, USOM, SOC ve ISO 27001:2022 standardında yer alan Tehdit İstihbaratı kavramları, siber güvenlik dünyasında kritik öneme sahiptir. Bu kavramlar, kurumların siber tehditlere karşı korunmasında ve siber güvenlik seviyesinin artırılmasında temel rol oynar. Siber güvenlik olaylarına hızlı ve etkili müdahale, ulusal düzeyde koordinasyon, sürekli izleme, analiz ve önleyici tedbirler, bu dört kavramın temel işlevleridir. Bu nedenle, siber güvenlik stratejileri geliştirilirken SOME, USOM, SOC ve Tehdit İstihbaratı’nın rolleri dikkate alınmalıdır.
